تاریخ : 1392/4/27 - ساعت : 51 : 13 - گروه : فرهنگی - حوزه : دین و اندیشه رمضان 92
نمی از یم رمضان/9- رحمت، عنایت الهی است که با بندگی و یاد خدا کسب می‌شود/ دنیاطلبی، ریاست‌طلبی، خودخواهی و حجاب نفس مانع پیروی انسان از برهان‌های قاطع الهی است/ ما برای طی مسیر سعادت احتیاج به برهان ساطع و درخشان داریم و چاشنی این امر نیز محبت و دوستی با خداوند است
حجت الاسلام والمسلمین محمد امین پورامینی در گفتگو با خبرنگار «نسیم» به شرح دعای نهمین روز از ماه مبارک رمضان پرداخت که در ادامه تقدیم می شود:
بسم الله الرحمن الرحیم
«اللهمّ اجْعَلْ لی فیهِ نصیباً من رَحْمَتِکَ الواسِعَةِ واهْدِنی فیهِ لِبراهِینِکَ السّاطِعَةِ وخُذْ بناصیتی الى مَرْضاتِکَ الجامِعَةِ بِمَحَبّتِکَ یا أمَلَ المُشْتاقین.»
خدایا در این روز بهره ای از رحمت گسترده ات عطا کن و من را بسوی حجت های درخشانت راهنمایی کن؛ و من را به آنچه موجب رضایت فراگیر تو است هدایت کن. به محبت تو ای آرزوی مشتاقان.
در دعای روز نهم تکیه بر سه جهت شده است؛
اول: گستره رحمت خداوند
دوم: دلیل وحجت خداوند
سوم: گام برداشتن در آنچه موجب خوشنودی خداست.
در فراز اول دعا می خوانیم: «اللهمّ اجْعَلْ لی فیهِ نصیباً من رَحْمَتِکَ الواسِعَةِ» از خداوند می خواهیم از این رحمت واسع وگسترده خویش بهره ای به ما برساند. در رابطه با رحمت خدا مطلب زیاد است؛ در این جا به بخشی از زوایای رحمت خدا تکیه میکنیم و اشاره میکنیم.
رسول خدا (ص) می فرماید:« خودتان را در معرض رحمت خداوند قرار دهید.» انسان به واسطه بندگی و اطاعت از خداوند انسان در معرض رحمت خدایی قرار می گیرد.
رحمت همان عنایت الهی است که با بندگی و یاد خدا کسب می شود. امیر مومنان(ع) می فرماید: « با ذکر و یاد خدا است که رحمت نازل می شود.»
بنابراین در فراز اول این دعا از خداوند می خواهیم که از این رحمت بی بهره نباشیم، که اگر یک شعاعی از آن بر ما بتابد، ویا قطره ای از آن باران رحمت بر ما بریزد کفایتمان خواهد کرد.
در فراز بعدی از خداوند درخواست میکنیم: «واهْدِنی فیهِ لِبراهِینِکَ السّاطِعَةِ»من را به سوی برهان درخشنده ات راهنمایی کن.
برهان دلیل و حجت است. خداوند در سوره مبارکه انبیاء آیه 24 می فرماید:«أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً قُلْ هاتُوا بُرْهانَکُمْ هذا ذِکْرُ مَنْ مَعِیَ وَ ذِکْرُ مَنْ قَبْلی بَلْ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْلَمُونَ الْحَقَّ فَهُمْ مُعْرِضُون» آیا به جاى او خدایانى براى خود گرفته‌اند؟ بگو: «برهانتان را بیاورید.» این است یادکرد هر که با من است و یادکرد هر که پیش از من بوده. [نه!] بلکه بیشترشان حق را نمى‌شناسند و در نتیجه از آن رویگردانند.
راغب اصفهانی برهان را قوی ترین دلیل می داند؛ برهان ساطع نیز همان حجت و دلیل درخشنده است و چون قوی ترین دلیل است، وطرف مقابل اگر عناد نورزد چاره ایی جز باور وتصدیق وتسلیم ندارد.
اساس دین ما بر اساس دلیل وحجت و برهان است؛ از این روست که بحث های عقایدی باید با برهان ثابت شود وتقلید در آن راه ندارد، که اگر آن پایه ها با براهین عقلی اثبات نشوند سایر باورها از تکیه گاه قوی برخوردار نخواهند بود. روی همین جهت است که در قرآن و روایات اهل بیت به مسئله حجت و برهان تکیه فراوان شده است.
ما در قرآن و روایات برهان های عقلی فراوان داریم. برای نمونه: روزی زندیقی(کسی که عقیده به خداوند ندارد) خدمت امام صادق(ع) رسید و سوال کرد چه می شود که اگر این دنیا نتیجه آفرینش چند نفر باشد؟ یعنی چه اشکالی دارد که آفریدگار مثلا دو نفر باشند؟
امام صادق (ع) سوال زندیق را با دلیل عقلی پاسخ می دهد چرا که وی زندیق است و به قرآن و سنت اعتقادی ندارد. از این رو امام(ع) در پاسخ فرمود :« این که ادعا می کنی خداوند دو تا باشد از این سه حال خارج نیست؛
1)یا هر دو قدیم هستند و قوی
2) یا هردو ضعیف هستند
3) یکی ضعیف است و دیگری قوی
اگر هر دو قویند پس چرا یکى از آنها دیگرى را دفع نکند تا در اداره جهان هستى تنها باشد، و اگر یکى را قوى و دیگرى را ضعیف پندارى گفتار ما ثابت شود که خدا یکى است بعلت ناتوانى و ضعفى که در دیگرى آشکار است، و اگر هر دو ضعیف باشند پیداست که هیچ یک خدا نخواهد بود.
کتاب احتجاج طبرسی برهان های عقلی فراوانی از رسول خدا (ص) و اهل بیت(ع) در زمینه های گوناگون روایت کرده است که محور این احادیث براهین و ادله عقلی است.
اینجا عقل حجت خداوند است که از آن به حجت درونی وباطنی یاد می شود، علاوه بر آن حجت ظاهری هم داریم که حجت های درخشان الهی اند وآن پیامبران وائمه طاهرین(ع) می باشند، عقل دلیل باطنی و پیامبران وامامان حجت ظاهری الهی هستند. وهردو حجت های درخشنده الهی هستند، با این همه برخی زیر بار حق نرفته وهمچنان در مسیر کجروی خویش به بیراهه خود ادامه می دهند،
خداوند در سوره نساء آیه 174 می فرماید:« یا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَکُمْ بُرْهانٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ نُوراً مُبینا» اى مردم، در حقیقت براى شما از جانب پروردگارتان برهانى آمده است، و ما به سوى شما نورى تابناک فرو فرستاده‌ایم.
امام باقر(ع) می فرماید: « رسول خدا حجت قوی الهی است.»
همچنین پیامبر اکرم(ص) در وصف امام علی (ع) می فرماید:« أَنْتَ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ، وَ الْمَحَجَّةُ الْوَاضِحَةُ» ای علی تو حجت و برهان درخشنده ای.
اینجا موانعی متعددی سر راه است که آدمی لجاجت کند واز براهین عقلی و حجت های درخشان پیروی نکند؛ مانند دنیا طلبی، ریاست طلبی، خودخواهی و حجاب نفس است که مانع از پیروی انسان از برهان های قاطع و درخشنده الهی است.
در فراز بعدی دعا می خوانیم: «وخُذْ بناصیتی الى مَرْضاتِکَ الجامِعَةِ» و من را به آنچه موجب رضایت فراگیر تو است هدایت کن. در اینجا مقصود یک توفیق جبری است البته این به آن معنا نیست که خداوند متعال فردی را مجبور به بندگی کند. بلکه دعا برای زمینه سازی آن است. زمینه سازی عنایت دیگری است، به عنوان نمونه بچه هایی که در محیط سالم پرورش پیدا میکنند زمینه هدایت بیشتری دارند تا از افرادی که در محیط ناسالم تربیت می شوند و پرورش می یابند، ولی در هر حال تصمیم گیر خود انسان است، از این رو می بینیم انسانهای شایسته ای که پشت پا به محیط نا سالم خویش زدند، واز آن طرف کسانی که محیط سالم خویش را ترک کرده وبه گرداب فساد وتباهی افتادند.
ایتجا مسئولیت سنگینی بر دوش دولت و مردم است که سلامت معنوی محیط زندگی خود را تأمین کنند؛ همان گونه که در نگهداری از محیط زیست تلاش می کنیم و آن یک مسئله مادی و جسمانی است همچنین باید به محیط زیست زندگی روحانی خویش نیز اهمیت فراوان دهیم.
به عنوان نمونه می بینیم که عده ای برای فرار از مشکلات اقتصادی وبه قصد تأمین زندگی بهتر به سمت کشورهای اروپایی هجرت میکنند اما به دلیل نبودن زیرساخت های صحیح و نبود ظرفیت شاهد از هم گسیختگی فکری و پاشیدگی زندگی ورها شدن فرزندان هستیم. اما برخی دیگر در محیط های ناسالم غربی زندگی میکنند اما به علت داشتن زیر ساخت های درست زندگی های سالمی دارند، وبه عناصری تأثیر گزار ونه تأثیر پذیر تبدیل شده اند.
در حقیقت در این فراز از دعا از خداوند می خواهیم تا زمینه خوب بودن را به من عطا کند تا کاری انجام دهم که موجب رضایت فراگیر تو باشد.
این حرکت زیبا نیاز به یک ره توشه دارد؛ چگونه یک ماشین برای عزیمت از یک نقطه به نقطه دیگر احتیاج به سوخت دارد ما نیز برای طی مسیری که می خواهیم برویم احتیاج به برهان ساطع و درخشان داریم و چاشنی این کار محبت و دوستی با تو است، از این رو در آخر دعا می خوانیم: « بِمَحَبّتِکَ یا أمَلَ المُشْتاقین.» به محبت تو ای کسی که آرزوی مشتاقان هستی.
http://www.nasimonline.ir/NSite/FullStory/News/?Id=569880
بسم الله الرحمن الرحیم
«اللهمّ اجْعَلْ لی فیهِ نصیباً من رَحْمَتِکَ الواسِعَةِ واهْدِنی فیهِ لِبراهِینِکَ السّاطِعَةِ وخُذْ بناصیتی الى مَرْضاتِکَ الجامِعَةِ بِمَحَبّتِکَ یا أمَلَ المُشْتاقین.»
خدایا در این روز بهره ای از رحمت گسترده ات عطا کن و من را بسوی حجت های درخشانت راهنمایی کن؛ و من را به آنچه موجب رضایت فراگیر تو است هدایت کن. به محبت تو ای آرزوی مشتاقان.
در دعای روز نهم تکیه بر سه جهت شده است؛
اول: گستره رحمت خداوند
دوم: دلیل وحجت خداوند
سوم: گام برداشتن در آنچه موجب خوشنودی خداست.
در فراز اول دعا می خوانیم: «اللهمّ اجْعَلْ لی فیهِ نصیباً من رَحْمَتِکَ الواسِعَةِ» از خداوند می خواهیم از این رحمت واسع وگسترده خویش بهره ای به ما برساند. در رابطه با رحمت خدا مطلب زیاد است؛ در این جا به بخشی از زوایای رحمت خدا تکیه میکنیم و اشاره میکنیم.
رسول خدا (ص) می فرماید:« خودتان را در معرض رحمت خداوند قرار دهید.» انسان به واسطه بندگی و اطاعت از خداوند انسان در معرض رحمت خدایی قرار می گیرد.
رحمت همان عنایت الهی است که با بندگی و یاد خدا کسب می شود. امیر مومنان(ع) می فرماید: « با ذکر و یاد خدا است که رحمت نازل می شود.»
بنابراین در فراز اول این دعا از خداوند می خواهیم که از این رحمت بی بهره نباشیم، که اگر یک شعاعی از آن بر ما بتابد، ویا قطره ای از آن باران رحمت بر ما بریزد کفایتمان خواهد کرد.
در فراز بعدی از خداوند درخواست میکنیم: «واهْدِنی فیهِ لِبراهِینِکَ السّاطِعَةِ»من را به سوی برهان درخشنده ات راهنمایی کن.
برهان دلیل و حجت است. خداوند در سوره مبارکه انبیاء آیه 24 می فرماید:«أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً قُلْ هاتُوا بُرْهانَکُمْ هذا ذِکْرُ مَنْ مَعِیَ وَ ذِکْرُ مَنْ قَبْلی بَلْ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْلَمُونَ الْحَقَّ فَهُمْ مُعْرِضُون» آیا به جاى او خدایانى براى خود گرفته‌اند؟ بگو: «برهانتان را بیاورید.» این است یادکرد هر که با من است و یادکرد هر که پیش از من بوده. [نه!] بلکه بیشترشان حق را نمى‌شناسند و در نتیجه از آن رویگردانند.
راغب اصفهانی برهان را قوی ترین دلیل می داند؛ برهان ساطع نیز همان حجت و دلیل درخشنده است و چون قوی ترین دلیل است، وطرف مقابل اگر عناد نورزد چاره ایی جز باور وتصدیق وتسلیم ندارد.
اساس دین ما بر اساس دلیل وحجت و برهان است؛ از این روست که بحث های عقایدی باید با برهان ثابت شود وتقلید در آن راه ندارد، که اگر آن پایه ها با براهین عقلی اثبات نشوند سایر باورها از تکیه گاه قوی برخوردار نخواهند بود. روی همین جهت است که در قرآن و روایات اهل بیت به مسئله حجت و برهان تکیه فراوان شده است.
ما در قرآن و روایات برهان های عقلی فراوان داریم. برای نمونه: روزی زندیقی(کسی که عقیده به خداوند ندارد) خدمت امام صادق(ع) رسید و سوال کرد چه می شود که اگر این دنیا نتیجه آفرینش چند نفر باشد؟ یعنی چه اشکالی دارد که آفریدگار مثلا دو نفر باشند؟
امام صادق (ع) سوال زندیق را با دلیل عقلی پاسخ می دهد چرا که وی زندیق است و به قرآن و سنت اعتقادی ندارد. از این رو امام(ع) در پاسخ فرمود :« این که ادعا می کنی خداوند دو تا باشد از این سه حال خارج نیست؛
1)یا هر دو قدیم هستند و قوی
2) یا هردو ضعیف هستند
3) یکی ضعیف است و دیگری قوی
اگر هر دو قویند پس چرا یکى از آنها دیگرى را دفع نکند تا در اداره جهان هستى تنها باشد، و اگر یکى را قوى و دیگرى را ضعیف پندارى گفتار ما ثابت شود که خدا یکى است بعلت ناتوانى و ضعفى که در دیگرى آشکار است، و اگر هر دو ضعیف باشند پیداست که هیچ یک خدا نخواهد بود.
کتاب احتجاج طبرسی برهان های عقلی فراوانی از رسول خدا (ص) و اهل بیت(ع) در زمینه های گوناگون روایت کرده است که محور این احادیث براهین و ادله عقلی است.
اینجا عقل حجت خداوند است که از آن به حجت درونی وباطنی یاد می شود، علاوه بر آن حجت ظاهری هم داریم که حجت های درخشان الهی اند وآن پیامبران وائمه طاهرین(ع) می باشند، عقل دلیل باطنی و پیامبران وامامان حجت ظاهری الهی هستند. وهردو حجت های درخشنده الهی هستند، با این همه برخی زیر بار حق نرفته وهمچنان در مسیر کجروی خویش به بیراهه خود ادامه می دهند،
خداوند در سوره نساء آیه 174 می فرماید:« یا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَکُمْ بُرْهانٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکُمْ نُوراً مُبینا» اى مردم، در حقیقت براى شما از جانب پروردگارتان برهانى آمده است، و ما به سوى شما نورى تابناک فرو فرستاده‌ایم.
امام باقر(ع) می فرماید: « رسول خدا حجت قوی الهی است.»
همچنین پیامبر اکرم(ص) در وصف امام علی (ع) می فرماید:« أَنْتَ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ، وَ الْمَحَجَّةُ الْوَاضِحَةُ» ای علی تو حجت و برهان درخشنده ای.
اینجا موانعی متعددی سر راه است که آدمی لجاجت کند واز براهین عقلی و حجت های درخشان پیروی نکند؛ مانند دنیا طلبی، ریاست طلبی، خودخواهی و حجاب نفس است که مانع از پیروی انسان از برهان های قاطع و درخشنده الهی است.
در فراز بعدی دعا می خوانیم: «وخُذْ بناصیتی الى مَرْضاتِکَ الجامِعَةِ» و من را به آنچه موجب رضایت فراگیر تو است هدایت کن. در اینجا مقصود یک توفیق جبری است البته این به آن معنا نیست که خداوند متعال فردی را مجبور به بندگی کند. بلکه دعا برای زمینه سازی آن است. زمینه سازی عنایت دیگری است، به عنوان نمونه بچه هایی که در محیط سالم پرورش پیدا میکنند زمینه هدایت بیشتری دارند تا از افرادی که در محیط ناسالم تربیت می شوند و پرورش می یابند، ولی در هر حال تصمیم گیر خود انسان است، از این رو می بینیم انسانهای شایسته ای که پشت پا به محیط نا سالم خویش زدند، واز آن طرف کسانی که محیط سالم خویش را ترک کرده وبه گرداب فساد وتباهی افتادند.
ایتجا مسئولیت سنگینی بر دوش دولت و مردم است که سلامت معنوی محیط زندگی خود را تأمین کنند؛ همان گونه که در نگهداری از محیط زیست تلاش می کنیم و آن یک مسئله مادی و جسمانی است همچنین باید به محیط زیست زندگی روحانی خویش نیز اهمیت فراوان دهیم.
به عنوان نمونه می بینیم که عده ای برای فرار از مشکلات اقتصادی وبه قصد تأمین زندگی بهتر به سمت کشورهای اروپایی هجرت میکنند اما به دلیل نبودن زیرساخت های صحیح و نبود ظرفیت شاهد از هم گسیختگی فکری و پاشیدگی زندگی ورها شدن فرزندان هستیم. اما برخی دیگر در محیط های ناسالم غربی زندگی میکنند اما به علت داشتن زیر ساخت های درست زندگی های سالمی دارند، وبه عناصری تأثیر گزار ونه تأثیر پذیر تبدیل شده اند.
در حقیقت در این فراز از دعا از خداوند می خواهیم تا زمینه خوب بودن را به من عطا کند تا کاری انجام دهم که موجب رضایت فراگیر تو باشد.
این حرکت زیبا نیاز به یک ره توشه دارد؛ چگونه یک ماشین برای عزیمت از یک نقطه به نقطه دیگر احتیاج به سوخت دارد ما نیز برای طی مسیری که می خواهیم برویم احتیاج به برهان ساطع و درخشان داریم و چاشنی این کار محبت و دوستی با تو است، از این رو در آخر دعا می خوانیم: « بِمَحَبّتِکَ یا أمَلَ المُشْتاقین.» به محبت تو ای کسی که آرزوی مشتاقان هستی.
http://www.nasimonline.ir/NSite/FullStory/News/?Id=569880
